Ülkemizde oldukça yaygın olarak görülen göz eti (pterjium), halk arasında “Kuş Kanadı” olarak adlandırılmaktadır. Tıbbi adı pterjium halk arasında ise göz eti olarak bilinen hastalık, gözün en ön kısmında yer alan saydam tabakada bulunan et parçasına verilen isimdir. Erkeklerde daha sık olarak görülen pterjium rahatsızlığına, açık havada çalışan ve güneş ışınlarına maruz kalan insanlarda daha fazla rastlanılmaktadır.
Ülkemizde yaklaşık %2 ila %4 oranlarında rastlanılan pterjium rahatsızlığı, başlangıçta burun tarafında kızarıklık ve kabarıklık olarak belirtiler göstermektedir. Göz eti (pterjium) hastalığı mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalık olup, tedavi edilse dahi sonrasında gözde hasarlar bırakabilen bir hastalık olduğu bilinmelidir. Göz etleri genel olarak yanma ve batma hissi yaratarak gözün korneasına etki ederek, görme problemleri de yaratabilmektedir. Göz eti (pterjium) rahatsızlığından korunabilmek için açık alanda uzun süre vakit geçiren kişilerin gözlük kullanmaları gerekir.
Göz Eti (Pterjium) Ameliyatı Hakkında
Yunanca “kanat” anlamında gelen pterjium, gözde et büyümesi rahatsızlığı daha çok, açık alanda güneş ışınlarına ve tozlu ortamlara maruz kalan kişilerde görülmektedir. Hastalık ilk başlarda gözün beyaz kısmında kabarıklık olarak görülür ve zamanla kornea kısmına doğru büyüme gösterir. Göz eti (pterjium) her iki gözdede görülebilmektedir. Fakat bulaşıcı bir hastalık değildir.
Göz eti (pterjium), cerrahi yöntemle tedavi edilen bir hastalıktır. İşlem lokal anestezi altında, yaklaşık olarak 15 dakikalık bir sürede gerçekleştirilir. Gözdeki et parçası, kornea üzerinden kesilerek alınır, konjonktiva ismi verilen zar dikişle kapatılır. Pterjiumun tekrarlamaması için çeşitli yöntemlere başvurulabilir. Başvurulan bu yöntemler; sklera ismi verilen beyaz kısmın açık bırakılması, konjonktivanın kendi altına doğru kıvrılması, konjonktivanın yönünün değiştirilmesi, konjonktivanın başka bir yerinden parça alınarak işlem yapılan bölgeye dikilmesi, çeşitli ilaçların (antimetabolit) kullanılması.
Pterjium işleminde yara iyileşmesini hızlandırmak için konjonktiva örtülmesi işlemi ve işlem yapılan bölgeye amnion zarı örtülmesi yapılır. Ameliyat sonrası göz birkaç gün kapalı kalır. Ameliyata bağlı olarak gözde sulanma yaşanabilir ve yaşanan bu sulanma yaklaşık 1 hafta sürer. Pterjium işlemi gerçekleştiren hasta bir hafta içerisinde günlük yaşamına geri dönebilir. Tamamen iyileşmeleri ise yaklaşık olarak 3 ay içerisinde gerçekleşir.
Göz Eti Nedir?
Ülkemizde oldukça yaygın olarak görülen göz eti (pterjium), halk arasında “Kuş Kanadı” olarak bilinen, gözün beyaz kısmından renkli kısmına ilerleyen et parçası olarak görülen bir göz hastalığıdır. Gözün beyaz tabakası (sklera) üzerini kaplayan, konjonktiva zarının kalınlaşıp yoğun bir şekilde damarlanarak, gözün dış merceği olan kornea üstüne ilerlemesi durumudur. Başlangıçta gözde kanlanma, batma ve yanma gibi şikayetlere neden olan göz eti, ilerleyen zamanlarda astigmatizmaya sebep olabilir. Göz bebeğine (pupil) yaklaşıp o alanı kaplamaya başladığı sırada kalıcı görme kusurlarına yol açabilir.
Pterjium, gözün iç kısmında bulunan limbal kök hücre bozukluğu veya azlığı nedeni ile ortaya çıkan bir hastalık türüdür. Bu hastalığın ortaya çıkmasına neden olan birincil etken ise genetik yatkınlıktır. Aile bireyleri arasında bu hastalık bulunan kişilerde görülme ihtimali daha fazladır. Hastalığın ortaya çıkmasında ikincil etken olarak güneş ışınları gelmektedir. Güneşten yayılan ışınların, limbal kök hücre ölümlerine sebep olması nedeniyle, göz eti (pterjium) hastalığını tetikler. Pterjium sadece estetik bir sorun değil, tedavi edilmediği taktirde gözde ciddi derecede kalıcı kusurlar bırakabilen bir hastalıktır. Bu nedenle tedavi edilmelidir. Genellikle çoğu kişi tarafından kızarıklık olarak algılanan ve bu nedenle sorun yaratmayacağı düşünülen pterjiumun, ilerleyen zamanda gözde deformasyona ve lekeye yol açabileceği unutulmamalıdır. Daha sonra tedavi edilse dahi, gözde sebep olduğu leke ve astigmat kişinin görme kalitesini olumsuz yönde etkileyecektir.
Göz Eti Oluşum Sebepleri
Pterjium hastalığının tam olarak nedeni bilinmemektedir. Hastalığın ortaya çıkmasına neden olarak genetik yatkınlık söz konusudur. Aile bireyleri arasında bu hastalığı taşıyan kişilerde görülme olasılığı oldukça yüksektir. Güneş ışığına aşırı oranda maruz kalan kişilerde de pterjium rahatsızlığına sıkça rastlanılır. Genel olarak pterjium;
- Güneş ışınlarına ve kuru havaya fazla maruz kalan kişilerde
- Korunmasız yani güneş gözlüğü olmadan uzun süre açık havada bulunan kişilerde
- Aile fertleri arasında pterjium hastalığı bulunan kişilerde
- Alerjik göz hastalığı bulunan kişilerde, ortaya çıkabilir.
Göz Eti (Pterjium) Belirtileri
- Hasta gözlük kullanıyorsa, sürekli değişen gözlük numaraları
- Işığa bakamama durumu
- Gözde kızarıklık, yanma, batma, kaşınma hali
- Banyo sonrası gözde oluşan kızarıklık
- Gözün iç tarafında et oluşumu
Tedavi Endikasyonu
- Görme azalması
- İleri derecede rahatsızlık
- Astigmatizma
- Görme aksının invazyonu
Görme Azalması
Pterjium, tedavisi yapılmadığı ve ilerlediği taktirde kişide görme azalmasına yol açabilmektedir. Görme kaybına neden olan hastalık, ilaçla veya cerrahi müdahaleyle tedavi edilmeli görme kaybı engellenmelidir.
İleri Derecede Rahatsızlık
Kişide oluşan pterjium, başlangıçta kızarıklık olarak kendini gösterse de zaman geçtikçe batma, yanma, kaşınma gibi şikayetlere yol açar. Bir süre sonra kişiye ileri derecede rahatsızlık vermeye başlar.
Astigmatizma
Pterjium, göz üzerinde oluşturduğu kızarıklık, batma, yanma, kaşınma, gözde yabancı madde hissi gibi şikayetlerin dikkate alınmaması, uygun tedaviye başlanmaması üzerine ilerleyen zamanlarda gözde astigmatizmaya neden olabilir. İlerleyen safhada tedavisi yapılsa dahi göz üzerinde kalıcı hasarlara yol açabilir.
Görme Aksının İnvazyonu
Pterjium, gözyaşı tabakasının yüzeyinin bozulmasına, görme aksının invazyonu ile görme keskinliğini azalmasına sebep olabilmektedir.
Göz Eti Tedavi Yöntemleri
Pterjium cerrahi yolla tedavi edilmektedir. Ameliyat sonrası tekrarlanmaları önlemek için çeşitli teknikler kullanılır.
